Kobiety rządzą! Czyli o postaciach, które zapiszą się na kartach historii gospodarczej

Niewiele ponad 100 lat temu kobiety nie miały praw wyborczych ani nie mogły zarządzać własnym majątkiem. Przez wiele lat głos kobiet nie liczył się wcale. Z roku na rok widać jednak coraz większą obecność kobiet w życiu politycznym i gospodarczym. Jeszcze nigdy wcześniej w jednym momencie tyle kobiet równocześnie nie funkcjonowało na tak wysokich stanowiskach. Natomiast nie można zapominać, że gender gap nadal niestety istnieje. Jeżeli spojrzymy na statystyki organizacji UN Women okazuje się, że jedynie w 20 krajach na świecie kobiety zajmują kluczowe stanowiska w strukturze państwa, a w 120 krajach taka sytuacja nigdy jeszcze nie miała miejsca. Na świecie uznawanych jest ponad 190 państw, a procent kobiet, które piastują stanowiska w ramach władzy ustawodawczej, wynosi około 25%. Jest to i tak współczynnik dwa razy większy niż chociażby 25 lat temu. Jednak jak pokazują statystyki, wzrost w kierunku parytetu na najwyższych stanowiskach państwowych przebiega niezbyt dynamicznie. 

W tym artykule, z okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet przedstawimy sylwetki kobiet, które aktualnie mają potężny wpływ na losy światowej gospodarki, które inspirują oraz dodają kobietom odwagi w sięganiu po więcej.

Christine Lagarde ‒ prezes Europejskiego Banku Centralnego

To pierwsza kobieta w historii, która zajmowała czołowe stanowisko w jednej z największych światowych organizacji finansowych. W roku 2011 została powołana na stanowisko dyrektora zarządzającego Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Jako prawnik i politolog jej wcześniejsze doświadczenia zawodowe były związane z francuską polityką. Kilkukrotnie obejmowała stanowiska ministerialne m.in. jako minister rolnictwa, handlu oraz gospodarki i finansów. Jej kompetencje zostały docenione przez Financial Times, który w 2009 roku ogłosił Christine Lagarde najlepszym ministrem finansów w Europie, co było dodatkową nobilitacją w czasach światowego kryzysu gospodarczego.  Z roku na rok pnie się coraz wyżej w rankingach najbardziej wpływowych kobiet świata. W roku 2019 objęła stanowisko prezeski Europejskiego Banku Centralnego. Oznacza to, że stoi na czele organu, który ustala całą politykę pieniężną dla strefy euro. Jak mówi sama Christine Lagarde, nie powinno się dopuszczać sytuacji, gdy w środowisku pracy dominuje jedna płeć, a w szczególności w sektorze finansowym. Prywatnie prezeska jest wegetarianką, ma dwóch synów, prowadzi aktywny tryb życia, jest miłośniczką kostiumów od Chanel oraz stara się walczyć o prawa kobiet. 

Kamala Harris ‒ wiceprezydent Stanów Zjednoczonych

To pierwsza kobieta w historii, która zaszła tak daleko w amerykańskiej polityce. Przebiła szklany sufit i została wiceprezydentem USA, a co więcej jest także typowana jako potencjalny następca Joe Bidena. Swoje pierwsze przemówienie, którego słowa miały zainspirować kobiety, wygłosiła ubrana cała na biało, czym chciała oddać hołd sufrażystkom, walczącym ponad 100 lat temu o prawa wyborcze. W swojej autobiografii wspomina, w jaki sposób jej wczesne doświadczenia wykluczenia m.in. przez kolor skóry i pochodzenie hindusko-afroamerykańskie, przekształciła w dążenie do bycia najlepszą. W 2004 roku jako pierwsza Afroamerykanka pełniła urząd prokuratora okręgowego San Francisco, następnie objęła stanowisko prokurator generalnej Kalifornii, jako pierwsza kobieta w historii. Kamala Harris zdobyła kompleksowe wykształcenie z takich dziedzin jak prawo, politologia i ekonomia. 

W 2019 roku rozpoczęła kampanię wyborczą przed wyborami prezydenckimi. Kolorami kampanii były: żółty, czerwony i niebieski, co miało nawiązywać do Shirley Chisholm, która była pierwszą czarnoskórą osobą kandydującą w wyborach prezydenckich w USA z ramienia głównej partii politycznej. Jednak Kamala z racji braku finansowania postanowiła wycofać się z prowadzonej kampanii wyborczej. Kilka miesięcy później kandydujący Joe Biden ogłosił Kamalę Harris swoją kandydatką na stanowisko wiceprezydenta USA. Po wygraniu wyborów tworzą dobrze uzupełniający się duet polityczny. W listopadzie 2021 roku, podczas zabiegu medycznego Joe Bidena wykonywanego pod narkozą, Harris pełniła tymczasowo obowiązki prezydenta Stanów Zjednoczonych Ameryki. Te kilka chwil sprawiło, że stała się pierwszą kobietą w historii sprawującą władzę nad USA. Samo objęcie tak wysokiego stanowiska przez Harris to milowy krok dla kobiet oraz mniejszości etnicznych w drodze na najwyższe stanowiska państwowe w USA. 

Janet Yellen ‒ sekretarz skarbu Stanów Zjednoczonych

Amerykańska ekonomistka przez całe swoje życie związana jest ze światem finansów. Karierę rozpoczęła uzyskując doktorat z ekonomii, a następnie wykładając na Harvardzie. W 1976 roku rozpoczęła pracę w FED. Tam też poznała swojego męża – nobilstę z dziedziny ekonomii. Bill Clinton zaproponował jej współpracę w roli przewodniczącej rady doradców gospodarczych prezydenta Stanów Zjednoczonych. Yellen była też jedną z osób, która przewidziała kryzys na rynku nieruchomości w stanach, którego skutkiem był światowy kryzys gospodarczy w 2008 roku – zapowiadała go rok wcześniej. Ekonomistka w 2014 roku została pierwszą prezeską banku centralnego USA, czyli Systemu Rezerwy Federalnej – nazywanym też w skrócie FED. Razem z objęciem władzy przez Joe Bidena, Yellen została mianowana na stanowisko sekretarza skarbu, co oznacza, że w jej gestii są wszystkie sprawy finansowe i podatkowe państwa. Jest pierwszą kobietą w historii pełniącą to stanowisko. 

Co ciekawe, Yellen ma polskie korzenie – jej ojciec po wojnie ukończył Uniwersytet Warszawski, a dziadek pochodził z Suwałk. Od lat jest klasyfikowana w rankingach najpotężniejszych kobiet świata na czołowych pozycjach. 

Kobiety rządzą!

To oczywiście tylko wybrane nazwiska, które z pewnością każdy kojarzy z nagłówków z mediów. Jednak kobiet na najwyższych stanowiskach państwowych jest coraz więcej. Dodatkowo kobiety częściej łączą pełnienie urzędu wraz z macierzyństwem, jak było np. w przypadku premier Nowej Zelandii.

Wśród noblistów z dziedziny ekonomii dotychczas tę nagrodę otrzymały tylko dwie kobiety: Esther Duflo w roku 2019 oraz Elinor Ostrom w 2009 roku. Łącznie z dziedziny ekonomii zostało nagrodzonych 84 noblistów – liczba kobiet w tym gronie pokazuje, że czeka nas jeszcze długa droga do równości w środowisku ekonomicznym. Światowe Forum Ekonomiczne w Davos każdego roku przygotowuje raport dotyczący nierówności płci “Global Gender Gap”, według ostatniej publikacji równość kobiet i mężczyzn zostanie osiągnięta za około 100 lat – dla porównania w poprzednim raporcie było to 108 lat. 

Jeżeli chodzi o rolę kobiet na scenie politycznej i w gospodarce to zmiany w dzisiejszym świecie są widoczne. Rzeczywistość staje się coraz bardziej kobieca. Wszystkim kobietom, które podbijają świat polityki i finansów gratulujemy oraz życzymy jeszcze więcej istotnych ról na czołowych stanowiskach.