Czy „frankowcy” zaoszczędzili na ratach?

Niższy poziom rat był głównym argumentem dla osób, które w latach 2005 – 2008 wybrały kredyt waloryzowany kursem franka szwajcarskiego. Klienci zaciągający bezpieczne zobowiązanie w złotym, jeszcze niedawno musieli wpłacać do banku kwotę większą o kilkaset złotych miesięcznie. Nawet po sześciu – ośmiu latach spłaty, większość „frankowców” zaoszczędziła na ratach. W przypadku łącznego zadłużenia relacja jest zupełnie inna.   

Bilans kredytu we franku: niższe raty i znacznie wyższy dług

Kwestia ratalnych oszczędności „frankowców” budzi spore kontrowersje. Trudno się temu dziwić, ponieważ niższa suma rat jest traktowana jako argument w sporze dotyczącym systemowej pomocy dla kredytobiorców. W praktyce, różnica kosztu kredytów rozliczanych w PLN i CHF, zależy głównie od przyjętych założeń.

ZWRÓĆ UWAGĘ: Różnica między sumą rat dla kredytów rozliczanych w złotym i franku jest uzależniona od konkretnych parametrów (np. kwoty kredytu, okresu spłaty, wysokości marży, daty podpisania umowy). 

Po uwzględnieniu typowych parametrów dla sześciu kredytów z lat 2007 – 2009 okazuje się, że „frankowcy” faktycznie mogli liczyć na ratalne oszczędności. W przypadku analizowanych „hipotek” różnica łącznej sumy rat wynosi:

• 19,00% (25 802 zł) dla umów ze stycznia 2007 r.
• 15,88% (19 870 zł) dla umów ze stycznia 2008 r.
• 13,08% (16 544 zł) dla umów ze stycznia 2009 r.       

Większa różnica dla kredytów zaciągniętych w 2007 r. wynika z faktu, że spłata tych „hipotek” przypadła na dłuższy okres, w którym polskie stopy procentowe były znacznie wyższe od szwajcarskich. Różnica oprocentowania kredytów „złotówkowych” i „frankowych” zaczęła się zmniejszać pod koniec 2012 r. Obecnie raty zobowiązań zaciągniętych w złotych, mogą być niższe. W analizowanym przykładzie różnica na niekorzyść kredytów waloryzowanych kursem franka wynosi: 256,97 zł (2007 r.), 289,71 zł (2008 r.) i 313,77 zł (2009 r.)

ZWRÓĆ UWAGĘ: Spadek stóp procentowych NBP w połączeniu ze wzrostem notowań CHF sprawił, że obecnie kredyty rozliczane w złotym mają niższe raty od „frankowych” odpowiedników. 

Porównanie sumy rat dla kredytów rozliczanych w złotym i franku szwajcarskim*
Kredyty rozliczane we franku szwajcarskim
Data zaciągnięcia kredytu	styczeń 2007 r.	styczeń 2008 r.	styczeń 2009 r.
Początkowa wartość kredytu	280 000 zł (120 200 CHF)	300 000 zł (139 039 CHF)	320 000 zł (116 687 CHF)
Marża	1,15%	1,25%	3,40%
Okres spłaty	30 lat	35 lat	35 lat
Saldo zadłużenia pod koniec czerwca 2015 r.	92 654 CHF (370 616 zł przy kursie 1,00 CHF = 4,00 PLN)	115 589 CHF (462 356 zł przy kursie 1,00 CHF = 4,00 PLN)	104 194 CHF (416 776 zł przy kursie 1,00 CHF = 4,00 PLN)
Suma rat spłaconych do końca  czerwca 2015 r.	135 745 zł	125 112 zł	126 452 zł
Kredyty rozliczane w złotym
Data zaciągnięcia kredytu	styczeń 2007 r.	styczeń 2008 r.	styczeń 2009 r.
Początkowa wartość kredytu	280 000 zł	300 000 zł	320 000 zł
Marża	1,30%	1,40%	2,30%
Okres spłaty	30 lat	35 lat	35 lat
Saldo zadłużenia pod koniec czerwca 2015 r.	239 701 zł	273 011 zł	298 352 zł
Suma rat spłaconych do końca czerwca 2015 r.	161 547 zł	144 982 zł	142 996 zł
Różnica sumy rat w stosunku do „frankowego” kredytu	+25 802 zł +19,00%	+19 870 zł +15,88%	+ 16 544 zł +13,08%

*- Dodatkowe założenia: spłata odbywa się w ratach równych, kurs początkowej waloryzacji kredytu jest o 3,00% niższy od średniego miesięcznego notowania franka (według NBP). W przypadku spłaty rat, przeliczeniowy kurs CHF/PLN jest o 3,00% wyższy od miesięcznej średniej (według NBP). Podane wyniki nie uwzględniają dodatkowych kosztów kredytu (np. ubezpieczenia niskiego wkładu)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych NBP

Osoby zadłużone w złotym raczej nie żałują swojej decyzji …

Można przypuszczać, że większość posiadaczy kredytów rozliczanych w złotym, nie zmieniłaby swojej decyzji. Takie osoby obecnie płacą niższe raty niż „frankowcy” i nie są narażone na kłopoty z kosztownym ubezpieczeniem wkładu własnego oraz zbyt wysokim wskaźnikiem LtV (LtV = poziom długu/wartość mieszkania).

ZWRÓĆ UWAGĘ: Jeżeli aktualny wskaźnik LtV przekracza 120% – 130%, to bank może wymagać dodatkowego zabezpieczenia od kredytobiorcy.

Brak ryzyka walutowego jest kolejnym argumentem na korzyść „złotówkowego” kredytu. To właśnie zmiany kursu franka na rynku walutowym (FOREX) doprowadziły do bardzo dużej różnicy w poziomie długu przykładowych kredytobiorców (patrz powyższe zestawienie). Saldo zadłużenia na koniec czerwca 2015 r. wynosi:

• dla umów ze stycznia 2007 r. – 239 701 zł (kredyt w PLN), 370 616 zł (kredyt w CHF)
• dla umów ze stycznia 2008 r. – 273 011 zł (kredyt w PLN), 462 356 zł (kredyt w CHF)
• dla umów ze stycznia 2009 r. – 298 352 zł (kredyt w PLN), 416 776 zł (kredyt w CHF)

Te relacje zmienią się na korzyść „frankowców”, jeżeli wartość szwajcarskiej waluty spadnie. Warto pamiętać, że dopiero po przewalutowaniu swojego długu na złote, klient banku osiąga stratę związana ze wzrostem kursu CHF.

ZWRÓĆ UWAGĘ: Jeżeli kredytobiorca zdecyduje się na przewalutowanie przy niekorzystnym kursie CHF, to jego strata kursowa zostanie utrwalona (bez możliwości późniejszej zmiany).