Przewalutowanie kredytu w CHF – kiedy to ma sens?

Niektóre osoby zaciągnęły kredyt waloryzowany kursem franka, gdy notowania szwajcarskiej waluty zbliżały się do 2,00 zł. W momencie pisania tego artykułu, kurs CHF/PLN przekracza 4,00 zł. Taka sytuacja oczywiście jest niekorzystna dla 540 000 gospodarstw domowych, które zadłużyły się we franku. Część z nich może rozważać przewalutowanie kredytu na złote. Takie rozwiązanie będzie jednak oznaczało spore straty.

Przewalutowanie po wysokim kursie CHF utrwali zadłużenie… 

Sektor bankowy na początku 2015 r. wprowadził ułatwienia dla osób, które będą chciały przewalutować swój kredyt we franku. Do końca 2015 r. banki pozwalają na przeliczenie zadłużenia po kursie średnim NBP (zamiast ustalonego kursu ze swojej tabeli). Już wcześniej kredytodawcy zrezygnowali z pobierania kilkuprocentowej prowizji za zmianę waluty kredytu. Mimo tych zachęt tylko nieliczni „frankowcy” ostatecznie decydują się na przewalutowanie. Do takiej operacji zniechęca perspektywa utrwalenia długu na wysokim poziomie.

ZWRÓĆ UWAGĘ: W styczniu 2015 r. krajowe banki zdecydowały, że przy przewalutowaniu będą uwzględniać średni kurs franka według NBP. Takie rozwiązanie ma obowiązywać do końca 2015 r.

Warto pamiętać, że obecnie około 180 000 rodzin i singli spłacających kredyt waloryzowany we franku, posiada zadłużenie wyższe od wartości mieszkania. Takie osoby mogą mieć nadzieję, że w dłuższej perspektywie kurs franka powróci do mniej kłopotliwego poziomu (np. 3,00 zł), a spadek zadłużenia umożliwi zmianę mieszkania bez dopłaty. Przewalutowanie po kursie franka wynoszącym 4,00 zł wyklucza taki optymistyczny scenariusz. Warto również wspomnieć, że zmiana waluty kredytu na złote jest praktycznie nieodwracalna. Zgodnie z regulacjami Komisji Nadzoru Finansowego, które obowiązują od 2014 r. (patrz Rekomendacja S IV), waluta kredytu musi być zgodna z walutą uzyskiwanych dochodów. To oznacza, że zdecydowana większość „frankowców” i „eurowców” po przewalutowaniu nie mogłaby wycofać się ze swojej decyzji.

ZWRÓĆ UWAGĘ: Przewalutowanie kredytu waloryzowanego do waluty obcej skutkuje utrwaleniem zadłużenia na stałym poziomie. Ze względu na obecne regulacje KNF-u (Rekomendacja S IV), zmiana waluty na złote jest nieodwracalna.   

Straty wynikające z przewalutowania po wysokim kursie CHF/PLN zależą od sytuacji konkretnej osoby. Kluczowe znaczenie ma relacja pomiędzy aktualnym notowaniem franka i  początkowym kursem, który został wykorzystany do waloryzacji (przeliczenia) kredytu na szwajcarską walutę. W najgorszej sytuacji znajdują się osoby, które podpisały umowę, gdy wartość franka była zbliżona do 2,00 zł (patrz poniższa tabela). W przypadku przewalutowania po kursie 4,00 zł, strata takich dłużników będzie bardzo wysoka.

Porównanie strat z przewalutowania trzech kredytów rozliczanych we franku szwajcarskim*
Data zaciągnięcia kredytu	styczeń 2007 r.	styczeń 2008 r.	styczeń 2009 r.
Początkowa wartość kredytu	300 000 zł               (128 785 CHF)	300 000 zł             (139 039 CHF)	300 000 zł             (109 394 CHF)
Marża	1,15%	1,25%	3,20%
Okres spłaty	30 lat	30 lat	30 lat
Kurs franka zastosowany przy początkowym przeliczeniu kredytu	2,33 zł	2,16 zł	2,74 zł
Saldo zadłużenia pod koniec                czerwca 2015 r.	99 272 CHF	110 531 CHF	93 843 CHF
Różnica zadłużenia pod koniec czerwca 2015 r. i początkowego zadłużenia (strata z przewalutowania po kursie 4,00 zł)	97 088 zł	142 124 zł	75 372 zł

*- Dodatkowe założenia: spłata odbywa się w ratach równych, kurs początkowego przeliczenia kredytu jest o 3,00% niższy od średniego miesięcznego notowania franka (według NBP). W przypadku spłaty kolejnych rat, stosowany kurs CHF/PLN jest o 3,00% wyższy od miesięcznej średniej (według NBP).                                                                                     

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych NBP

Perspektywa działań rządu zniechęca do pochopnych decyzji

Do przewalutowania po obecnym kursie franka, zniechęca jeszcze jedna kwestia. Od pewnego czasu coraz bardziej prawdopodobne staje się systemowe rozwiązanie problemu „frankowców”. Swoje propozycje zgłosili już przedstawiciele dwóch największych partii politycznych. Koncepcje masowego przewalutowania kredytów zaprezentował również przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego. W grę wchodzą między innymi następujące rozwiązania:

• przewalutowanie kredytów po kursie CHF/PLN z dnia podpisania umowy
• przewalutowanie po obecnym kursie CHF/PLN i umorzenie połowy zadłużenia związanego ze wzrostem kursu franka

Drugi wariant byłby mniej kosztowny dla sektora bankowego i całej gospodarki. Swoją aprobatę dla tego rozwiązania wyraził przewodniczący KNF-u. Nie można jednak przesądzać, że zostanie wybrany właśnie ten wariant przewalutowania. Wiele może zmienić po wyborach parlamentarnych, które są zaplanowane na październik 2015 r.