Praca w Niemczech – jakie zawody wykonują Polacy na emigracji?

Już w 2017 roku liczba Polaków przebywających na emigracji w Niemczech przekraczała 700 tysięcy. Warto przy tym podkreślić, że liczba ta obejmuje zarówno tych mieszkających tam na stałe, jak i tych, którzy u zachodnich sąsiadów jedynie zarabiają, regularnie wracając do swoich rodzin i mieszkając na stałe w ojczyźnie. W jakich zawodach pracują i czym charakteryzują się osoby, które zdecydowały się na emigrację do Niemiec?

Kim są polscy emigranci w Niemczech?

Na podstawie raportu NBP z 2018 roku o Polakach pracujących na emigracji można całkiem dokładnie scharakteryzować emigrantów przebywających w Niemczech i porównać ich do trzech innych, najpopularniejszych kierunków emigracyjnych: Norwegii, Wielkiej Brytanii i Holandii. Pierwszym, co rzuca się w oczy jest to, że polscy emigranci w Niemczech mają w większości wykształcenie zawodowe, a grupa osób po studiach jest stosunkowo niewielka. Całkiem pasuje to do obrazu niemieckiego rynku pracy sprzed kilku dobrych lat – potrzebni byli (i nadal są) przede wszystkim fachowcy m.in. z branży budowlanej oraz pracownicy do wykonywania zawodów, w których bardziej niż dyplom, liczy się doświadczenie lub po prostu chęć do pracy. Łączy się z tym poniekąd fakt, że niemiecka emigracja jest „najstarsza”, a więc pracuje tam wiele osób z pokolenia, w którym studiowanie było czymś znacznie rzadszym niż dziś. Jedynie 38,6% Polaków pracujących w Niemczech jest poniżej 35. roku życia, a niemal 35% tej grupy stanowią osoby po 45. roku życia, co wpływa również na to, jakie relacje wiążą emigrantów z ojczyzną. Wielu emigrantów zadomowiło się już u zachodniego sąsiada, wychowało tam dzieci i nie zamierza wracać. Drugą dużą grupę stanowią osoby, które w Niemczech jedynie zarabiają, ale swoje życie prywatne wiążą z Polską, regularnie wracając do rodzin, czemu sprzyja bliskość geograficzna tego kraju. Praca w Niemczech na wakacje albo kilka tygodni również jest czymś, co się zdarza, ale w tym tekście zajmiemy się dłuższymi wyjazdami.

Praca w Niemczech – życie zawodowe Polaków

W raporcie NBP czytamy, że „największa koncentracja imigrantów dotycząca typu kwalifikacji posiadanych przez emigrantów obserwowana jest w przypadku osób z wykształceniem zawodowym związanym ze świadczeniem usług lub sprzedażą (zawody takie jak: hydraulik, fryzjer, kucharz, krawcowa)”. Polacy najczęściej znajdują zatrudnienie w szeroko rozumianej budowlance – praca w Niemczech na budowie jest bardzo popularna wśród przyjezdnych. Od wielu lat monterzy, elektrycy, płytkarze, tynkarze czy monterzy są na niemieckim rynku na wagę złota, co wiąże się nie tylko z łatwością znalezienia zatrudnienia, ale i z atrakcyjnymi stawkami. Osoby bez fachu w ręku, czy nawet języka, też mogą znaleźć dla siebie miejsce na budowie – nieznajomość niemieckiego nie wyklucza głównie dlatego, że w tych zawodach pracuje wielu emigrantów i nierzadko zdarza się, że w miejscu pracy osoby niemieckojęzyczne są mniejszością.

Popularne wśród Polaków są też stanowiska w przemyśle metalurgicznym oraz branży motoryzacyjnej, a także logistyce i transporcie, do których możemy zaliczyć zawody kierowców komunikacji zbiorowej, ciężarówek i całą spedycję. Emigranci z Polski znający język często pracują też w turystyce i IT. Osoby z wykształceniem medycznym też nie mają problemu ze znalezieniem pracy, bo ochrona zdrowia ciągle szuka rąk do pracy i oferuje znacznie lepsze zarobki niż w Polsce. Praca dla opiekunek osób starszych w Niemczech jest jeszcze bardziej popularna – w tym obszarze pracę znajdą zarówno medycy, jak i osoby bez odpowiedniego wykształcenia, ale za to z doświadczeniem. Co ciekawe, coraz częściej Polacy znajdują zatrudnienie również w opiece nad dziećmi i edukacji, czy to w szkole, czy w przedszkolu.

Praca w Niemczech bez języka. W jakich zawodach szukać?

Jak już zostało wspomniane, praca w Niemczech bez znajomości języka zdecydowanie jest możliwa. Znajomość niemieckiego wiele ułatwia i pozwala piąć się w górę oraz zajmować lepsze stanowiska, ale nie jest konieczna, by wyemigrować i wielu Polaków z tego skorzystała. Praca w Niemczech bez języka często sprowadza się też do zajmowania stanowisk na produkcji czy w rolnictwie np. przy zbieraniu szparagów (choć mówi się, że tutaj prym wiodą już inne narodowości. Dodatkowo częstym wyborem jest wspomniana już budowlanka – nawet jeśli nie trafi się na budowie na Polaków, w wielu miejscach można spotkać więcej Bułgarów, Turków czy Chorwatów niż Niemców. Popularnym zajęciem dla imigrantów są też usługi sprzątające i opiekuńcze. Pracę znajdą też kierowcy i kurierzy, którym często wystarczy kilka podstawowych zwrotów po niemiecku, by dobrze wykonywać swoje obowiązki. Warto przy tym zaznaczyć, że między innymi w tych zawodach praca w Niemczech z językiem angielskim będzie po prostu łatwiejsza, więc jeśli nawet nie zamierzamy uczyć się niemieckiego, warto podszlifować chociaż angielski. 

Zarobki w Niemczech

Ile można zarobić w Niemczech? To zależy oczywiście od branży i zawodu, więc trudno to określić. Można jednak otwarcie powiedzieć – więcej niż w Polsce na podobnych stanowiskach. I właśnie to jest główną przyczyną tego, jak wielu wyjechało za zachodnią granicę. O ile nie sposób określić górnej puli stawek, a średnia zarobków niewiele daje, warto pokazać, jak wygląda minimalne wynagrodzenie w Niemczech. W wielu branżach są wyszczególnione konkretne stawki minimalne, a w pozostałych obowiązuje ogólna. Minimalna stawka godzinowa od 2020 roku wynosi 9,35 euro za godzinę. W poszczególnych zawodach stawki minimalne mogą różnić się w zależności od części Niemiec, w których pracujemy. W Niemczech Wschodnich stawki zazwyczaj są niższe, ale ze względu na wygodę, praca w Niemczech przy granicy z Polską również jest bardzo chętnie wybierana.