Emerytura z Anglii? Sprawdź, komu przysługuje

Pracujesz w Wielkiej Brytanii i zastanawiasz się, co z Twoją emeryturą? Pomimo Brexitu najważniejsze przepisy pozostały w tej kwestii bez zmian. Sprawdź, jakie warunki musisz spełnić, aby otrzymać emeryturę z Wielkiej Brytanii oraz jak sumuje się lata pracy w Polsce i zagranicą.

Rodzaje emerytur w Wielkiej Brytanii

Brytyjski system emerytalny różni się pod wieloma względami od polskiego. W Anglii wyróżniamy trzy rodzaje emerytur.

State Pension

Jest to podstawowe świadczenie, które wypłaca państwo. Dostęp do niego otrzymują osoby, które osiągnęły wiek emerytalny. Obecnie jest to 66 lat dla osób urodzonych przed 5 kwietnia 1960 roku oraz 67 lat dla tych, którzy przyszli na świat po tej dacie. Aby otrzymać State Pension w pełnej wysokości, konieczne jest opłacanie składek przez 35 lat. Wysokość tego świadczenia to obecnie 221,20 GBP tygodniowo. Wypłacane jest ono co cztery tygodnie, czyli łącznie na konto trafia 884,80 GBP/miesięcznie. Przy obecnym kursie funta to ok. 4 440 zł (tutaj można sprawdzić aktualny kurs GBP). 

Osoby, które osiągnęły wiek emerytalny przed kwietniem 2016 roku, otrzymują emeryturę według starej stawki, która wynosi 169,50 GBP. Wynika to ze zmiany przepisów, która uprościła sposób obliczania świadczeń. Wcześniej w ich skład wchodziły m.in. dodatkowe składki i benefity. Częściowe świadczenie przysługuje osobom, które odprowadzały składki przez co najmniej 10 lat, a jego wysokość wynosi ok. 58 GBP tygodniowo. Co roku kwoty te podlegają waloryzacji na podstawie tzw. „potrójnej blokady”, czyli wzrastają o najwyższą z trzech wartości: inflację, średni wzrost zarobków lub 2,5%.

Workplace Pension

Jest to program emerytalny podobny do polskich Pracowniczych Planów Kapitałowych, w którym część składek opłacają pracodawcy. Są oni zobowiązani do zapisania pracownika do programu, jeśli spełnia wszystkie warunki. Pracownik musi mieć min. 22 lata, dochód min. 10 000 GBP rocznie oraz pracować w Wielkiej Brytanii.

Minimalna składka wynosi 8% wynagrodzenia brutto, z czego pracodawca pokrywa co najmniej 3%. Środki te są inwestowane w różnorodne aktywa, takie jak akcje, obligacje czy nieruchomości, aby zwiększyć wartość oszczędności. Można je wypłacić od 55. roku życia (lub od 57 r.ż. od 2028 roku).

Personal Pension

To indywidualne konto emerytalne, którym zarządza wybrany przez ciebie dostawca usług finansowych (banki, firmy inwestycyjne, ubezpieczyciele). Jest to niezależna forma oszczędzania na emeryturę. Rząd dopłaca 20% do każdej wpłaty na konto. Podobnie jak w przypadku Workplace Pension, pieniądze te są inwestowane w różne aktywa. Wypłata Personal Pension również odbywa się najwcześniej w wieku 55 lat, a od 2028 roku – 57 lat.

Czy lata pracy w Anglii liczą się do polskiej emerytury?

Lata pracy w Anglii mogą zostać zaliczone w Polsce i odwrotnie, ale emerytury wypłacane są przez oba kraje oddzielnie – zgodnie z lokalnymi przepisami. Warto jednak pamiętać, że brytyjska emerytura przysługuje dopiero po przepracowaniu 10 lat. W Polsce natomiast kobiety muszą przepracować min. 20 lat, a mężczyźni – 25. Przykładowo, jeśli kobieta przepracuje 15 lat w Polsce i 8 lat w Wielkiej Brytanii, jej składki zostaną połączone. Dzięki temu otrzyma dwa świadczenia. Emerytura z Polski może wynieść w tym przypadku około 900 zł miesięcznie (mówimy tutaj jednak o minimum), natomiast emerytura z Anglii – ok. 50 GBP tygodniowo. Każdy kraj wypłaca emeryturę tylko za okresy składkowe przepracowane na jego terenie.

Nie ma ryzyka podwójnego opodatkowania emerytur. Polska i Wielka Brytania podpisały umowę o jego unikaniu. Podatek od emerytur zapłacisz jedynie w kraju, w którym mieszkasz. A więc jeśli planujesz wrócić do Polski, odprowadzisz go w Polsce. Dodatkowo, w Wielkiej Brytanii od emerytur nie pobiera się podatku.  

Jak udokumentować pracę zagranicą?

Aby udokumentować w ZUS pracę w Anglii, trzeba zebrać dokumenty, które potwierdzą zatrudnienie i opłacanie składek. Najważniejszy jest formularz U1 (dawniej nazywany E301). To dokument, który potwierdza czas przepracowany w Wielkiej Brytanii. Aby go zdobyć, trzeba skontaktować się z HM Revenue and Customs (brytyjski urząd podatkowy). Można to zrobić stacjonarnie, ale są także inne możliwości takie jak konsultacja online, telefoniczna czy listowna. Konieczne będzie podanie danych o pracodawcach, okresach zatrudnienia oraz National Insurance Number (numer ubezpieczenia społecznego w UK).

Jeśli ZUS będzie miał wątpliwości lub formularz U1 będzie niepełny, prawdopodobnie poprosi o dodatkowe dokumenty, takie jak:

• zaświadczenie o składkach z HMRC,
• kopia umowy o pracę,
• dokument P60 (pokazuje zarobki za cały rok)
• dokument P45 (świadectwo pracy).

Wszystkie te dokumenty powinny zostać przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego.

Jak otrzymać emeryturę z Wielkiej Brytanii?

Jeśli mieszkasz w Polsce, możesz złożyć wniosek w ZUS-ie, który przekaże dokumenty do odpowiednich instytucji w Wielkiej Brytanii. Potrzebne mogą się okazać te same dokumenty, co w przypadku dokumentowania zagranicznej pracy w ZUS-ie, czyli P45 czy P60.

Wymiana GBP na PLN

Jeśli emeryturę planujesz spędzić w naszym kraju, konieczna będzie regularna wymiana funtów na PLN. W 2024 roku kurs GBP wahał się między 4,96 a 5,26. Wymiana w najkorzystniejszym momencie w tym okresie (w porównaniu do dnia, kiedy kurs był najniższy) oznaczała więc blisko 250 zł miesięcznie zysku przy minimalnej emeryturze państwowej. Śledź regularnie kurs funta, aby dokonać wymiany w odpowiednim momencie i uzyskać jak najwięcej korzyści ze swojego świadczenia. 

Wdowia emerytura w UK

W przypadku State Pension, osoba, której małżonek zmarł, może odziedziczyć część jego świadczeń emerytalnych, jeśli sama osiągnęła wiek emerytalny. Warunki dziedziczenia różnią się w zależności od daty przejścia na emeryturę oraz rodzaju emerytury. Jeśli partner osiągnął wiek emerytalny po 6 kwietnia 2016 roku, wdowiec lub wdowa może odziedziczyć dodatek do emerytury, czyli oszczędności zgromadzone w ramach National Insurance (brytyjski system składek ubezpieczeniowych).

W przypadku osób, które przeszły na emeryturę przed 6 kwietnia 2016 roku możliwość dziedziczenia jest rozpatrywana indywidualnie, m.in. na podstawie ilości składek opłaconych przez zmarłego małżonka.

W przypadku Personal Pension dziedziczenie środków jest możliwe, jeśli przed śmiercią, osoba zmarła wskazała małżonka jako beneficjenta. Jeśli do tego nie doszło, środki będą dzielone zgodnie z testamentem lub, w przypadku jego braku, zgodnie z ustawą o dziedziczeniu w Wielkiej Brytanii.

Sytuacja po Brexicie

Przed Brexitem okresy składkowe podczas pracy w Wielkiej Brytanii sumowały się z okresami przepracowanymi w pozostałych krajach Unii Europejskiej. Po Brexicie nic w tej kwestii się nie zmieniło. Od 1 stycznia 2021 roku obowiązuje specjalna umowa między Unią Europejską a Wielką Brytanią, która nadal pozwala na łączenie tych okresów. Co więcej, osoby, które pracowały w Wielkiej Brytanii przed Brexitem, mają zagwarantowaną ochronę swoich praw dzięki zapisom Umowy o wystąpieniu, czyli porozumienia między Wielką Brytanią a UE.